تدوین ضوابط طراحی فضای شهری واسط، میان دانشگاه و بافت اطراف با رویکرد فضای شهری خلاق (نمونه موردی دانشگاه تهران)

خلاقیت هرجامعه ای متضمن سلامتی، رشد و توسعه آن جامعه است. هر انسانی به طور بالقوه خلاق است. مسئله، شناسایی راه حل هایی است که با کمترین هزینه، بتواند خلاقیت را در بیشترین مخاطب بیدار سازد. نمی توان به مردم دیکته کرد که خلاق باشند، بلکه باید با تولید فضای خلاقانه، به گونه ای غیرمستقیم روح خلاقیت را در مردم پرورش داد. در این راستا به مطالعه مبانی نظری خلاقیت و شهر خلاق پرداخته شد. نتایج نشان می دهد یکی از را ه های بروز و ظهور خلاقیت، ارتباط با افراد خلاق است. چگونه طراحی شهری می تواند شرایطی فراهم آورد که مردم را در کنار افراد خلاق جامعه قرار دهد، بدون آن که این امر را به آن ها دیکته کند؟ دانشگاه به عنوان مکان حضور طبقه خلاق، این پتانسیل را داراست. با توجه به مطالعه متون خارجی و تجارب موفق جهانی می توان گفت، عرصه دانشگاهی به عنوان فضای شهری همه شمول، توانسته میان مردم و دانشگاهیان پل ارتباطی برقرار کند. این مکان با استفاده از معیارها و اصول طراحی خلاقانه توانسته تاثیر ضمنی اما عمیقی بر غنی سازی و پرورش روح خلاقیت در زندگی روزمره مردم داشته باشد. ما در عصر مدرن زندگی می کنیم. فضاهای آموزشی کشور ما نیز اغلب بدون درک و شناخت صحیح از روح خلاق و ظریف انسان ایرانی، مدرن شده اند. ما مردم ایران کیستیم؟ ما مردمی هستیم با احساسات عمیق و پیشینه فرهنگی غنی. ظریف ترین نقوش و خطوط، روح ما را متاثر می کند. فضاهای شهری و ابنیه ارزشمند معماری گذشته ما، هوشمندانه، پاسخگوی ظرایف و لطایف روح ایرانی است. ازجمله این فضاهای شهری، فضاهای واسط هستند که درعین حال که دو عرصه را از هم جدا می سازند، میانشان پیوند برقرار می کنند. در معماری ایرانی-اسلامی، فضای واسط از ورودی یک خانه گرفته تا پل شهری، علاوه براینکه توانسته مخاطب را به آرامی از یک مکان با ویژگی هایی خاص خود به مکانی دیگر با ویژگی هایی دیگر عبور دهد، خود به عنوان یک مکان، احساسات مخاطب را برمی انگیزد و رفتارها و مفاهیم خاصی را به او ارائه می دهد. مطالعه آثار ارزشمند بومی ازجمله سردر بازار قصریه اصفهان، ورودی مسجد شیخ لطف الله و نیز پل خواجو ، به دستیابی به برخی از معیارهای طراحی فضای واسط ایرانی-اسلامی منتج گردید. ورود به عرصه دانشگاه مدرن ایرانی به دلیل وجود قوانین امنیتی منحصر به دانشگاهیان می باشد و مردم امکان حضور و همنشینی با طبقه خلاق دانشگاهی را در این مکان ندارد. این درحالی است که در حتی در بعضی از کشورهایی که شدیدترین تدابیر امنیتی را بر شهروندانشان اعمال می شود، به دلیل مزایای بنیادی و عمیق فرهنگی، نه تنها مانع دسترسی همه شمول به عرصه دانشگاهی نمی شوند بلکه با راهکارهای طراحی و مدیریت شهری، مشوق حضور هرچه بیشتر مردم نیز می گردند. به هرطریق با توجه به قوانین شهری امروز ایران، آنچه می تواند راه حل بهینه برای برقراری ارتباط میان مردم و طبقه خلاق باشد، ایجاد فضای واسط میان دانشگاه و بافت پیرامون آن است که بر اساس اصول و معیارهای حاصل از عرصه دانشگاهی خلاق و فضای واسط ایرانی-اسلامی طراحی گردد. دانشگاه تهران به عنوان اولین دانشگاه ایرانی، همواره بستر رویدادهای فرهنگی، اجتماعی و تاریخی بوده است. از طرفی حضور نخبگان و افراد مستعد و خلاق ،با قومیت ها و فرهنگ های گوناگون از سراسر کشور، ویژگی خاصی به دانشگاه تهران بخشیده است. تاثیر این دانشگاه بر شکلگیری بافت پیرامون آن نیز قابل توجه است به طوری که این محدوده به مرکز کتابفروشی ها و انتشارات معتبر کشور تبدیل شده که همین امر موجب جذب بسیاری از مردم از نقاط مختلف شهر و حتی کشور به این مکان گردیده است. بولوارکشاورز به عنوان تنها بولوار ایرانی و پارک شهری لاله در لبه شمالی دانشگاه، مرکز تفریحی مردم شهر تهران به شمارمی رود. با توجه به موقعیت قرارگیری دانشگاه تهران، می توان گفت دانشگاه تهران و بافت پیرامون آن، مقصد حضور تعداد بسیاز زیادی از اقشار متنوع جامعه است. در نتیجه ارائه ضوابط و راهکارهای طراحی فضای شهری واسطِ خلاق میان دانشگاه تهران و بافت پیرامون آن هدف این پژوهش می باشد.